Hapşırığı Tutmak Zararlı Mı?
Hapşırığı tutmak zararlı mı? Bu soru genelde hapşırmayı hiç istemediğimiz bir ortamda onu tutmak istediğimizde aklımıza gelir. Kimse bir toplantının tam ortasında, bir sunumun en hararetli yerinde ya da bebeğini yeni uyutmuş bir anne olarak bebeğinin yanı başında yüksek bir ses çıkarmak ve elbette etrafa mukus salmak istemez. Genelde bunu yapmak yerine hapşırığı içimizde bastırmak isteriz. Ama hapşırığı tutmanın ne kadar zararlı olduğunun farkında mıyız?
Hapşırığı Tutmak Zararlı Mı?
Neden Hapşırırız?
Hapşırık, genel olarak vücudumuza solunum yoluyla giren yabancı maddelerin dışarı atılması olayıdır.
Yabancı maddeler (toz, polen, mikroorganizmalar vs.) soluduğumuzda burnumuzda ve sinüslerimizde bulunan sensörler tarafından tespit edilirler. Burun deliklerinde ve sinüslerde bulunan küçük tüylere ve sinirlere işaret gönderirler. Bu sırada beyinde akciğerlere istenmeyen maddelerin dışarı atılması emrini verir. Böylece, soluk borumuz yoluyla ağız ve burnumuzdan çok güçlü bir hava çıkışı gerçekleşir. Bu güçlü hava çıkışı ile çıkan partiküller metrelerce uzağa fırlatılabilir.
Genelde hastalıkların topluca yaşanılan yerlerde yayılmasının hızlı olmasının sebeplerinden biri budur.
Ayrıca bazı genetik yatkınlığı bulunan insanlar da güneş ışığı da hapşırmayı tetikleyebilir.
Hapşırığı Tutmak Ne Kadar Zararlı?
Hapşırık sırasında sırasında ağzı ve burun deliklerini kapatmak, vücut içerisinde oluşan basıncın sinüslere, burun boşluğuna ya da göğse geri gitmesine neden olur. Vücudun normal basıncından 5 ile 24 kat arasında daha fazla bir basınçtan bahsettiğimizi düşünürsek hiç bir etki yapmaması gerçekten düşünülemez. Sonuç olarak oluşan bu basınç vücutta bir yere gitmek zorundadır.
Siz herhangi bir nedenle hapşırığı tuttuğunuzda, hava ve basınç, boğazınızı orta kulağınıza bağlayan küçük geçiş yolları olan hassas östaki borunuza doğru ilerleyebilir ve kulak zarınızın zarar görmesine neden olabilir. Hatta bu basınç iç kulaktaki hassas yapıların zarar görmesine bu nedenle nadir de olsa işitme kaybına bile sebep olabilir.
Ayrıca beyin damarlarında hastalık olan kişilerde beyin kanamalarını tetikleyebilir.
Beyin ameliyatı geçirmiş ya da beyin damarı zayıflamış kişilerde kafa içi basıncın artması ciddi sorunlara neden olabilir. Beyin hastalıklarının yanında ciddi kalp ve damar ameliyatı geçiren kişilerin de hapşırık tutmaya çalışması benzer riskler taşıyabilir.
Daha önce yaşanmış bu tür olayların kayıtlarında; hapşırık tutma nedeniyle çok nadir de olsa ortaya çıkan bel ve boyun fıtıklarının da meydana gelebildiği görülmüştür.
Hapşırık tutmak, gözlerdeki kan damarlarının çatlamasına ve hatta diyaframın zarar görmesine bile neden olabilir.
İlginizi Çekebilir: Küflenmiş Ekmek Yenir Mi?
Hapşırırken Kalbimiz Duruyor Mu?
Her ne kadar kalbimiz hapşırırken durmuş gibi görünse de, aslında durum tam olarak öyle değil.
Hapşırmadan önce derin bir nefes alırız ve göğsümüzdeki basınç artar. Daha sonra, hapşırma sırasında hava dışarı verildiği için basınç düşer. Bu ani basınç değişikliği kalpteki kan akışında değişmelere sebep olur bu sebepten kalp atışını etkiler. Kalp, düzenli kalp atışını ayarlamak için geçici olarak ritmini değiştirerek bunu telafi eder.
Ancak, kalbimizdeki elektriksel aktivite sürekli devam eder ve hapşırırken kalp durmaz!
Bence kalp hapşırırken değil de aslında; sevgiden, sanattan ve edebiyattan yoksun kalırsa durur ama şu an konumuz bu olmadığı ve kimseyi derbeder yapmamak için burada bitirmek istiyorum.
Kaynaklar:
- https://news.nationalgeographic.com/news/2012/08/120814-why-do-we-sneeze-health-science-sinusitis/
- https://www.menshealth.com/health/a19539150/can-holding-in-a-sneeze-kill-you
- Bilim Teknik Dergisi Temmuz 2018 Sayısı
- https://health.howstuffworks.com/human-body/systems/nose-throat/dangerous-to-stifle-sneeze.htm
- https://uamshealth.com/healthlibrary2/medicalmyths/heartmyth/