2020 ‘de Takip Edebileceğiniz Bazı Bilimsel Çalışmalar

2020 Yılında Öne Çıkacak Olan 10 Yapay Zeka Teknolojisinden daha önce bahsetmiştik. Şimdi ise 2020 yılında dünya genelinde;  uzay, parçacık fiziği, enerji, sağlık, iklim ve süper iletkenler alanında yapılması planlanan bilimsel çalışmaların bazılarından, “2020 ‘de Takip Edebileceğiniz Bazı Bilimsel Çalışmalar” başlığı altında sizleri haberdar etmek istiyoruz.

2020 Yılında Takip Edilebilecek Önemli Bilimsel Olaylar

Uzay

2020 yılı gerçek bir Mars işgaline dönüşebilir. Mars ’ın yüzeyine araç indirmeyi planlayan çeşitli ülkelere ait uzay ajansları bulunmakta.

NASA, Mars 2020 (İçerisinde küçük bir helikopter de barındıran) aracıyla Mars gezegeninin yüzeyinden taş örnekleri toplamayı ve daha sonra yapılması planlanan başka bir görev ile bu taş örneklerini Dünya’ya getirmeyi planlamaktadır.

Mars 2020 Aracının Genel Özellikleri. | 2020 ‘de Takip Edebileceğiniz Bazı Bilimsel Çalışmalar

Çin ise Mars’a ilk inişini küçük bir gezici araç olan Huoxing-1 ile yapacak.

Çin ise Mars’a ilk inişini 2020 yılında Huoxing-1 ile yapmayı planlıyor. | 2020 ‘de Takip Edebileceğiniz Bazı Bilimsel Çalışmalar

Ayrıca Avrupa Uzay Ajansı (ESA) da Kızıl Gezegen’in yüzeyine araç indirmeyi planlıyor.

Birleşik Arap Emirlikleri ise bir uyduyu Mars’ın etrafında yörüngeye sokarak bir Mars görevine imza atan ilk Arap ülkesi olmaya hazırlanıyor.

İlginizi Çekebilir: Mars’a Ulaşmak Ne Kadar Sürer?

Çin 2019 yılında Chang’e-4 isimli uzay aracını Ayın Dünya’dan görünmeyen yüzüne indirmişti. 2020 yılında ise Chang’e-5 isimli yeni bir araç Dünya’ya örnekler getirmek üzere Ay’a gönderilecek.

Çin, 2019 yılında Chang’e-4 isimli uzay aracını Ayın karanlık yüzüne indirmeyi başarmıştı.

2020 yılında ise Chang’e-5 isimli yeni bir araç göndermeyi planlayan Çin, Chang’e-5 aracının görev profilini resimdeki şekilde tasarlamıştır. | 2020 ‘de Takip Edebileceğiniz Bazı Bilimsel Çalışmalar

Japonya’ya ait Hayabusa 2 aracı 2019’da Ryugu isimli bir asteroitten örnekler toplamıştı. Hayabusa 2 topladığı örnekleri 2020’de Dünya’ya getirecek.

Hayabusa 2, Ryugu asteroitinden topladığı örnekleri 2020’de Dünya’ya getirecek. | 2020 ‘de Takip Edebileceğiniz Bazı Bilimsel Çalışmalar

Olay Ufku Teleskopları ile gözlemler yapan araştırmacılar 2019 yılında ilk kez bir karadeliğin görüntülerini elde etmeyi başarmıştı.

2019 yılında ilk kez bir karadelik görüntülenmişti.

Aynı araştırma grubu bu yıl içinde gökadamızın (Milky Way) merkezindeki Sagittarius A* karadeliğinin görüntülerini, hatta belki de bir videosunu, yayınlamayı planlıyor.

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), 2020’nin sonlarına doğru Gaia görevi kapsamında gökadamızın üç boyutlu haritasını güncellemeyi planlıyor.

Ayrıca kütleçekimsel dalga gözlemleri ile elde edilen çeşitli büyük verilerin analiz sonuçları 2020 yılında yayımlanacak. Gözlemlenen olayların arasında daha önceleri de gözlemlenen karadelik birleşmelerinin yanı sıra karadeliklerin yıldız çarpışmalarının da olması bekleniyor.

Parçacık Fiziği

CERN, gelecekte kurmayı planladığı mega çarpıştırıcı için 2020 yılında fon sağlamayı umuyor.

Mayıs ayında Budapeşte ‘de yapılacak olan bir toplantı ile gelecekte atılacak adımlar hakkında ve yaklaşık 21 milyar avroya mal olacak bu projeye ait kararlar alınacak. Bu fonun sağlanması durumunda bugünkünden 6 kat daha güçlü bir çarpıştırıcının kurulması planlanıyor.

CERN, bugünkünden 6 kat daha güçlü bir çarpıştırıcının kurmayı planlıyor.

İklim

2020 yılının Ağustos ayında Birleşmiş Milletler Çevre Programı, jeomühendisliğin bilimsel ve teknik yönleri- iklim değişikliği ile mücadelede kullanılabilecek yaklaşımlar hakkında büyük bir rapor yayınlayacak.

Rapor; karbon dioksitin atmosferden çekilmesi ve güneş ışığının bloke edilmesine ait veriler ve tedbirleri içerecek.

Ayrıca 2020 yılında, International Seabed Authority, uzun zamandır beklenen denizin dibinde madenciliği yapabilmeyi sağlayan düzenlemeleri yayınlayacak. Bilim insanları, uygulamanın deniz ekosistemlerine nasıl zarar verebileceği konusunda yeterince bilginin bulunmadığından endişe duyuyorlar ve zaten stres altındaki ortamlar üzerinde potansiyel felaketler oluşabileceğinden korkuyorlar.

İklim ile ilgili bir önemli gelişmede 2020 yılının Kasım ayında Glasgow’da olacak. 2015 yılında çeşitli ülkeler Paris’te bir araya gelerek küresel ısınmayı 2°C ile sınırlandırmak için çeşitli taahhütlerde bulunmuşlardı. Düzenlenecek bu konferansta ülkelerin taahhütlerini ne ölçüde yerine getirdikleri değerlendirilecek ve taahhütler güncellenecek.

Enerji

Şirketler, büyük ve orta ölçekli planlarında, geleneksel güneş panellerinde kullanılan silikon kristallerden daha ucuz ve daha kolay üretilebilecek malzeme olan perovskit kullanılan güneş pilleri satmaya başlamayı planlıyorlar. “Tandem” hücrelerinde silikon ile eşleştirildiklerinde, perovskitler piyasadaki en verimli güneş panellerini verebilirler.

Perovskit

Ayrıca Toyota‘nın katı hal lityum iyon pillerle çalışan otomobilin ilk prototipini 2020 yılının Temmuz ayında sunması bekleniyor. Tokyo Olimpiyat Oyunları sırasında yapılacak olan bu tanıtım elektrikli araçları başka bir seviyeye ulaştırabilir.

Bunlar akünün içindeki elektrotları katı bir malzeme ile ayıran sıvının yerini alarak depolanabilecek enerji miktarını arttırır. Katı elektrolit piller daha uzun ömürlüdür, ancak daha yavaş şarj olma eğilimindedirler.

Süperiletkenler

Fizikçiler, oda sıcaklığında dirençsiz elektrik ileten bir malzeme yaratma hayallerini gerçekleştirmeyi umuyorlar. (Ancak şimdilik, bu süper iletken malzemeler sadece milyonlarca kilopaskal basınç altında çalışıyor.)

2018’de yılında üretilen lantan hidrürlerin atmosfer basıncının milyonlarca katı basınç altında -15°C sıcaklıkta bile süperiletken özellik gösterdiği bulunmuştu.

Araştırmacılar 2020 yılında itriyum süperhidrürler olarak isimlendirilen bileşikleri üretmeyi planlıyor. Hesaplamalara göre bu bileşikler 53°C sıcaklıkta bile hiçbir direnç göstermeden elektriği iletebilir.

Sağlık

2020 yılı organ nakline ihtiyaç duyan hastalar için önemli gelişmelerin olacağı bir yıl olabilir. Bazı araştırmacılar, insan organlarını hayvanların bedenlerinde büyütmek için çalışmalar yapıyor. Tokyo Üniversitesi’nden bilim insanı Hiromitsu Nakauchi kök hücreler sayesinde, fare ve sıçan embriyolarında insan hücrelerinden oluşan doku büyütmeyi planlıyor. Böyle bir araştırmanın nihai hedefi; sonunda insanlara nakledilebilen organları hayvanlarda üretebilmektir. Bazı bilim insanlarıysa organları laboratuvar ortamında büyütmenin daha iyi bir seçenek olduğunu düşünmektedir.

Tokyo Üniversitesi’nden bilim insanı Hiromitsu Nakauchi kök hücreler sayesinde, fare ve sıçan embriyolarında insan hücrelerinden oluşan doku büyütmeyi planlıyor. | 2020 ‘de Takip Edebileceğiniz Bazı Bilimsel Çalışmalar

Endonezya’nın Yogyakarta şehrinde, sivrisineklerin hastalık yaymasını durdurabilecek bir tekniğin büyük bir testi 2020 yılında sonucuna ulaşacak. Araştırmacılar, dang humması, chikungunya ve Zika’ya neden olan sivrisinek kaynaklı virüslerin çoğalmasını engelleyen ve enfeksiyonun vahşi popülasyonda yayılmasına izin veren Wolbachia bakterileri taşıyan sivrisinekler serbest bıraktılar. Serbest bırakılan sivrisinekler, enfeksiyonun doğadaki sivrisinekler arasında da yayılmasını sağladı. Yöntemin ne ölçüde başarılı olduğu 2020 yılında belli olacak. Endonezya, Vietnam ve Brezilya’daki yapılan küçük testler araştırmaların hızlanması konusunda umut vaadetmişti.

İlginizi Çekebilir:  Sivrisinekler insanları nasıl bulabiliyor?

Sivrisineklere, hastalık yaymalarını önleyen bakteriler enjekte edilecek.

2020’de Dünya Sağlık Örgütü, bir halk sağlığı sorunu olan uyku hastalığını (Afrika tripanosomiasisini) ortadan kaldırmayı umuyor. Bu kötü şöhretli hastalık tsetse sinekleri (Glossina spp.) tarafından taşınmaktadır.

Sentetik Mayalar

Bir grup araştırmacının ekmek mayasını yeniden oluşturmak için yaptığı çalışmalar 2020 yılında sonuçlanacak.

Araştırmacılar, daha önce çok daha basit organizmaların genetik kodunun tamamen değiştirdiler. (Örneğin, bakteri Mycoplasma mycoides) Ancak maya hücrelerinde bunu yapmak karmaşıklıkları nedeniyle çok daha zordur. Sentetik Maya 2.0 olarak adlandırılan bu araştırma, 4 kıtadan 15 laboratuvar arasında yapılan iş birliğinin bir sonucudur. Laboratuvarlar S. cerevisiae ‘i parça parça 16 kromozomunun her birinde DNA’yı sentetik versiyonlarıyla değiştirdiler.

Sentetik Mayalar | 2020 ‘de Takip Edebileceğiniz Bazı Bilimsel Çalışmalar

Ayrıca, organizmanın nasıl evrimleştiğini ve mutasyonlarla nasıl başa çıktığını anlamak için genomun yeniden düzenlenmesi ve düzenlenmesi – veya bunun parçalarının silinmesi – üzerinde çalıştılar.

Araştırmacılar, tasarlanmış maya hücrelerinin, biyoyakıtlardan ilaçlara kadar bir dizi ürün üretmenin daha verimli ve esnek yollarını açacağını umuyor.

Kaynaklar:

• https://www.nature.com/articles/d41586-019-03910-9
• https://www.jpl.nasa.gov/edu/news/2019/4/19/how-scientists-captured-the-first-image-of-a-black-hole/
• https://www.nature.com/news/the-2-4-billion-plan-to-steal-a-rock-from-mars-1.21306
• https://www.nature.com/articles/d41586-018-04979-4